Cursussen

De Oude Egyptenaren, Assyriers, Babyloniers, Grieken, Romeinen en Byzantijnen - ze waren er allemaal. Sommigen noemden het Canaän, anderen noemden het Judea, en weer anderen noemden het Palestina. In de 19de eeuw ontstond een enorme interesse in het verleden en de archeologie van het Heilige Land. De Romantiek maakte plaats voor een geordende wetenschappelijke benadering die de materiële cultuur als een bron van kennis ging beschouwen.

Op elke plek in Israël tonen archeologische opgravingen het rijke verleden van dat land. Het goede klimaat trok al mensen vanaf de prehistorie en de strategische ligging maakte het land aantrekkelijk voor handel. De vele invloeden door de eeuwen heen zijn goed zichtbaar in de materiële cultuur van haar bewoners. Golven van migratie en militaire expedities tekenden de geschiedenis en sociale ontwikkelingen die dat land tot het Heilige Land maakte voor de drie grote monotheïstische religies.

In deze collegereeks worden de belangrijkste periodes en vondsten uit de archeologie van de Zuidelijke Levant en van het land Israël in het bijzonder besproken, vanaf de Steentijd tot aan de Islamitische verovering in het jaar 636 AD.

 

Collegeonderwerpen:
-Introductie in de archeologie van Israël. Het begin: van prehistorie tot het land Canaän
-Bijbelse archeologie, van de controverse rondom de koninkrijken van David en Salomo tot de Babylonische ballingschap
-De Hellenistische periode, de Macabeeërs en Herodes de Grote
-De vroeg Romeinse tijd en de Joodse opstanden
-De laat Romeinse tijd – stedenbouw en groei
-Constantijn en de bloei van de kerk
-De oude synagoge
-De bloei van de Late Oudheid en de Islamitische verovering.

​

Elke lezing duurt 1,5 uur met een pauze.

Vergoeding: 240 euro per lezing incl. btw en ex.cl reiskosten.

De algemene opvatting (of misvatting) is dat kunst (en zeker figuratieve kunst) en Jodendom onverenigbaar zijn. Toch is Joodse kunst rijk en gevarieerd. Van gebruiksvoorwerpen voor religieuze doeleinden tot moderne uitingen van existentiële vragen in het hedendaagse leven en uitingen van de turbulente geschiedenis van het Joodse bestaan. Van figuratief tot abstract, van concreet tot conceptueel.

 

Maar wat is Joodse kunst? Of: Wat maakt een kunstvoorwerp Joods? Bestaat er een Joodse stijl? Of heeft Joodse kunst te maken met het inhoudelijke aspect en de functie van een voorwerp?

 

In deze cursus staat Joodse kunst centraal. Er wordt gekeken naar de functie van kunst binnen het Jodendom vanaf haar vroegste bestaan en door de eeuwen heen: kunst in de synagoge, in manuscripten, in het dagelijkse leven. En vooral: de invloeden die de Joodse kunst in de loop van de eeuwen heeft ondergaan en die de Joodse cultuur en kunst hebben verrijkt.

 

Bijeenkomst 1: Introductie: Wat is Joodse Kunst? De kunst in de synagoge van de Oudheid: Archeologische opgravingen hebben aangetoond dat de Joodse kunst van de eerste eeuwen na de jaartelling een gedurfde figuratieve vorm had. Welke thema’s komen er voor en welke samenhang kunnen wij ontdekken in de decoratieve programma’s?

​

Bijeenkomst 2: Manuscripten en drukkunst: van de Dode Zeerollen tot de Amsterdamse Hagadah: Vanaf de middeleeuwen leven Joden in een niet-Joodse omgeving. Ondanks de vaak instabiele realiteit van pogroms en antisemitisme, toont de middeleeuwse Joodse kunst verrassende inzichten in de trends van de tijd. Manuscripten worden in de hoge Gotische stijl verlucht. Hoe kregen Joodse kunstenaars deze inzichten? Of waren de kunstenaars niet altijd Joods…?

 

Bijeenkomst 3: Moderne Joodse kunstenaars: Lipchitz, Modigliani, Chagall, Rothko. Moderne Joodse kunst toont een enorme diversiteit. Binnen het Avant-Garde neemt Chagall een sleutel rol in – hoe is het gekomen dat juist zijn kunst zo populair en geliefd werd, en zelfs gezien wordt als ‘de Joodse stijl’ in de moderne kunst?

 

Elke lezing duurt 1,5 uur met een pauze.

Vergoeding: 240 euro per lezing incl. btw en excl. reiskosten.

Mozaïek is monumentaal, kleurrijk en duurzaam. In de oudheid werd het overal toegepast in huizen, winkels, graven, tempels en kerken. Deze kunst geeft tot op de dag van vandaag de rijkdom van de kunst van de Oudheid weer. In deze collegereeks wordt aandacht besteed aan de kunst van Mozaïek vanaf de vijfde eeuw v.Chr. tot de Islamitische veroveringen in de zevende eeuw van onze jaartelling. De thema’s van de bijeenkomsten zijn:

 

• Introductie: mozaïekkunst van Brittannië tot Arabië

• Oorlogsvoering: de Alexandermozaïek in Pompeii

• Exotisch Egypte: de Nijlmozaïek van Praeneste

• Mythologie: Het oordeel van Paris in Antiochië

• Jacht, sport en vrije tijd: de Villa Armerina in Sicilië en de mozaïeken van Noord-Afrika

• Kalender, astronomie en astrologie: de Zodiak uit de synagoge van Hammat-Tiberias

• Portret: Keizer Justinianus in Ravenna en Constantinopel

• Tussen Christendom en Islam: de overwinning van de geometrie

 

Elke lezing duurt 1,5 uur met een pauze.

Vergoeding: 240 euro per lezing incl. btw en excl. reiskosten.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

De bijbel was – en is nog steeds - een eeuwenlange bron van inspiratie voor kunstenaars. In elke periode werden er andere aspecten van de Bijbelse verhalen en Bijbelse figuren in de kunst getoond: als allegorieën voor eigentijdse gebeurtenissen, als spirituele inspiratie, als een religieus of sociaal rolmodel, voor politieke doeleinden, of vanuit de wil om de psychologie van de figuren te verdiepen. Deze cursus behandelt verschillende figuren en verhalen uit het Oude- en Nieuwe testament in de visuele kunst. Ook recente archeologische opgravingen kunnen nieuw licht werpen op Bijbelse verhalen, vooral de periode van de Koningen van Juda en Israel of koning Herodes. De cursus behandelt kunstwerken ineen chronologische volgorde vanaf de Romeinse tijd en behandelt daarmee ook kunstwerken in de Byzantijnse en Joodse tradities, de Karolingische tijd, de Italiaanse Renaissance en zelfs de moderne kunst. Het is fascinerend om te zien hoe door de hele (kunst)geschiedenis heen, de Bijbel zijn kracht en relevantie steeds opnieuw manifesteert.

De bijeenkomsten:

 

1. In het begin: De creatie, de tuin van Eden en Adam & Eva.

 

2. Patriarchen, hun echtgenotes en kinderen.

 

3. Exodus.                         

 

4. De oude koninkrijk: Koning David, Salomo en het gesplitste koninkrijk.

 

5. Herodes de Grote

 

6. Verlossing: Moeder Gods en Jezus: goede herder, verlosser en rechter

 

Elke lezing duurt 1,5 uur met een pauze.

Vergoeding: 240 euro per lezing incl. btw en excl. reiskosten.

 

​

​

​

​